اگر همه میتوانستند از استعدادهای خود درست بهره بگیرند، دنیا همان بهشت موعود میشد که همه میخواهند.»این سخن یادگار مانده از محمدبن زکریای رازی، پزشک، فیلسوف و شیمیدان ایرانی است که امروز چهارشنبه 5 شهریورماه، در تقویم ایرانیان روز بزرگداشت وی نامگذاری شده است.
نام وی محمد، نام پدرش زکریا و کنیهاش ابوبکر است. مورخان شرقی در کتابهایشان او را محمد بن زکریای رازی خواندهاند اما اروپائیان و مورخان غربی از او به نامهای رازس Rhazes و رازی Al-Razi در کتابهای خود یاد کردهاند. به گفته ابوریحان بیرونی، وی در شعبان سال ۲۵۱ هجری (۸۶۵ میلادی) در ری متولد شد و دوران کودکی و نوجوانی و جوانیاش دراین شهر گذشت.
از رازی، پزشک و طبیعتشناس بزرگ ایرانی بهعنوان پدر علم شیمی یاد کردهاند، چراکه دانش کیمیایی کهن را به علم شیمی نوین دگرگون کرد. وی مکتب جدیدی در علم کیمیا تاسیس کرد که آنرا میتوان مکتب کیمیای تجربی و علمی نامید. «ژولیوس روسکا» دانشمند برجسته، رازی را پدر شیمی علمی و بانی مکتب جدیدی در علم دانسته است. این لقب را پیش از این به دانشمند فرانسوی «لاوازیه» داده بودند.
این دانشمند بزرگ توانست در علم شیمی مواد شیمیایی از جمله الکل و اسید سولفوریک (زیت الزاج) را کشف کند. رازی در علوم طبیعی و از جمله فیزیک تبحر داشت. ابوریحان بیرونی و عمر خیام نیشابوری، بررسیها و پژوهشهای خود را در زمینههایی چون چگال سنجی زر و سیم، مرهون دانش رازی هستند. وی در علوم فیزیولوژی و کالبدشکافی، جانورشناسی، گیاه شناسی، کانیشناسی، زمین شناسی، هواشناسی و نورشناسی نیز دستی بر آتش داشت.